Βήματα προς την Ανάσταση (Μεγάλη Πέμπτη) - Άρθρο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας Ειρηναίου.
Το Μυστήριο της Θυσίας και της Αγάπης
Η Μεγάλη Πέμπτη είναι μια ημέρα γεμάτη θεία μυσταγωγία, καθώς η Εκκλησία μας ζει τέσσερα μεγάλα γεγονότα που χαρακτηρίζουν την αγάπη και την αυτοθυσία του Χριστού: τον Μυστικό Δείπνο, την Ιερά Προσευχή του στη Γεθσημανή, την προδοσία του Ιούδα και την αρχή των Παθών του. Αυτή η μέρα δεν είναι απλώς ιστορική, αλλά μια πρόκληση για κάθε Χριστιανό να ζήσει τη θεία αγάπη και θυσία, καθώς ο Χριστός, ως Θεάνθρωπος, προσφέρει τον εαυτό Του για τη σωτηρία του κόσμου.
Ο Μυστικός Δείπνος: Το Δώρο της Θείας Ευχαριστίας
Η στιγμή του Μυστικού Δείπνου είναι γεμάτη συγκίνηση, ο Χριστός, τη νύχτα πριν από τη Σταύρωσή Του, παραδίδει το μεγαλύτερο θείο δώρο προς την Εκκλησία: τη Θεία Ευχαριστία. Στο υπερώο της Ιερουσαλήμ, ο Ιησούς αποκαλύπτει στους μαθητές Του το πλήρες νόημα του θείου Σώματος και Αίματος.
Καθώς παίρνει τον άρτο στα χέρια Του, λέει:
«Λάβετε, φάγετε· τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου»[1]. Αυτή η πράξη είναι η αρχή του μεγάλου Μυστηρίου, μέσω του οποίου οι Χριστιανοί λαμβάνουν τη ζωή του Χριστού μέσα τους, μπολιασμένοι μαζί Του για τη σωτηρία τους. Η Θεία Ευχαριστία γίνεται η πηγή της αιώνιας ζωής, η τροφή για την αθανασία, που ανανεώνει την πίστη και την αγάπη μας. Κάθε φορά που συμμετέχουμε στη Θεία Λειτουργία, συμμετέχουμε στο Μυστικό Δείπνο, μεταλαμβάνουμε τη ζωή του Χριστού στην καρδιά μας.
Στη συνέχεια, ο Χριστός προσφέρει το ποτήριο με το κρασί, λέγοντας:
«Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες· τοῦτο γάρ ἐστι τὸ αἷμά μου τῆς καινῆς διαθήκης, τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν»[2].
Με αυτά τα λόγια, εισάγει το καινούριο «Αίμα της Καινής Διαθήκης», το οποίο «εκχυνόμενον» δεν είναι απλώς για συγχώρεση αμαρτιών, αλλά για την αποκατάσταση του ανθρώπου στην κοινωνία με τον Θεό. Ο άρτος και ο οίνος, οι κοινές τροφές του ανθρώπου, γίνονται τα μέσα της θείας Χάριτος και της συμμετοχής στην αιώνια ζωή.
Η Ταπείνωση του Θείου Διδασκάλου
Πριν από το Μυστικό Δείπνο, ο Ιησούς κάνει κάτι που προκαλεί έντονη αίσθηση στους μαθητές Του: σκύβει και πλένει τα πόδια τους, μια πράξη ταπεινότητας που θρυμματίζει κάθε ανθρώπινη αντίληψη περί εξουσίας και ηγεσίας.
Ως Διδάσκαλος και Κύριος, ταπεινώνεται και αναλαμβάνει την πιο ταπεινή διακονία, αυτή του δούλου, για να διδάξει ότι η αληθινή ηγεσία δεν έγκειται στην καταπίεση ή την επιβολή, αλλά στην υπηρεσία και στην αγάπη:
«Αν λοιπόν εγώ, ο Κύριος και ο Διδάσκαλος, σας έπλυνα τα πόδια, τότε και εσείς οφείλετε να πλένετε ο ένας τον άλλον τα πόδια»[3].
Ο Χριστός προσκαλεί τους μαθητές Του να ακολουθήσουν το παράδειγμα της ταπεινοφροσύνης Του και να βλέπουν τον αληθινό ηγέτη ως υπηρέτη των άλλων. Η πράξη αυτή δεν έχει καμία σχέση με την εξουσία, αλλά με την αυταπάρνηση και την ανιδιοτελή αγάπη.
Η ταπείνωση του είναι μια πρόκληση για όλους μας: να απορρίψουμε τον εγωισμό και να μάθουμε να υπηρετούμε τον πλησίον με αγάπη και αυταπάρνηση, ακολουθώντας το παράδειγμα του Σωτήρα μας. Μόνο μέσω της ταπείνωσης μπορούμε να βρούμε την αληθινή δόξα στην διακονία του Θεού και του ανθρώπου.
Η Προδοσία του Ιούδα: Η Τραγική Επιλογή της Απόρριψης
Εν μέσω της αγάπης και της θυσίας, ο Ιούδας, με πλήρη ελεύθερη βούληση, αποφασίζει να προδώσει τον Διδάσκαλό του για τριάντα αργύρια. Η προδοσία του Ιούδα είναι το πιο τραγικό σημείο της ημέρας, καθώς γίνεται η απόλυτη αντίθεση της αγάπης του Χριστού. Παρά τις διδασκαλίες και τα θαύματα που έζησε δίπλα στον Διδάσκαλο, ο Ιούδας επιλέγει την πορεία του εγωισμού και του χρηματισμού.
Ο Χριστός, αν και γνωρίζει την προδοσία, τον αποκαλεί «φίλο», δείχνοντας ότι η αγάπη Του είναι πάντοτε ανοιχτή και άνευ όρων:
«Φίλε, για ποιο λόγο παραπονιέσαι;»[4].
Ο Χριστός, ακόμη και μπροστά στην προδοσία, δεν κλείνει την καρδιά Του στον Ιούδα. Αυτή η πράξη του, παρά την αμηχανία και τον πόνο που προκαλεί, αποκαλύπτει την ατελείωτη αγάπη του Ιησού, ο οποίος αγαπά ακόμα και τους εχθρούς Του. Η αγάπη αυτή δεν εξαρτάται από τη συμπεριφορά των άλλων, αλλά είναι μια επιλογή που προέρχεται από την ίδια τη φύση του Θεού.
Ο Ιούδας αποτυγχάνει να καταλάβει τη δύναμη αυτής της αγάπης και προδίδει για τα πρόσκαιρα οφέλη του κόσμου. Αντίθετα, ο Χριστός καλεί τον καθένα από εμάς να αναγνωρίσουμε τη μετάνοια ως δρόμο επιστροφής και σωτηρίας.
Η Αγωνία στη Γεθσημανή - Το Ξημέρωμα των Παθών
Μετά τον Μυστικό Δείπνο, ο Χριστός αποσύρεται στον κήπο της Γεθσημανής, όπου βιώνει την βαθιά αγωνία της προσέγγισης του Πάθους. Γνωρίζει τη γεύση του πικρού ποτηρίου της σταυρικής θυσίας που έρχεται και παρακαλεί τον Πατέρα Του με δάκρυα και πόνο.
«Πατέρα μου, αν είναι δυνατόν, ας περάσει από μένα αυτό το ποτήρι, αλλά όχι όπως εγώ θέλω, αλλά όπως εσύ θέλεις»[5].
Αυτή η προσευχή, γεμάτη ανθρώπινη αγωνία, μας αποκαλύπτει την πλήρη ένωση της θείας και ανθρώπινης φύσης του Χριστού. Ο Ιησούς, παρά το γεγονός ότι είναι Θεός, ζει πλήρως την ανθρώπινη εμπειρία και τα βάσανα της αποδοχής του Πάθους, επιλέγοντας να υποταχθεί στο θέλημα του Πατέρα με απόλυτη υπακοή.
Η αγωνία στη Γεθσημανή αναδεικνύει την υπέρτατη προσφορά του και παρά τις αμφιβολίες και τους φόβους, παραδίδει τον εαυτό Του στον Πατέρα και προσφέρει τη ζωή Του για τη σωτηρία του ανθρώπινου γένους. Η υπακοή του στον Πατέρα, ακόμη και εν μέσω της μεγάλης αγωνίας και του πόνου, μας διδάσκει ότι ο δρόμος της σωτηρίας περνά μέσα από την υπακοή στο θέλημα του Θεού, με πλήρη εμπιστοσύνη και παραδοχή κάτι που δυστυχώς προσπερνούμε εμείς στη ζωή μας. Η υπακοή για τον Χριστό υπήρξε το Α και το Ω στην επίγεια δράση του.
Η Μεγάλη Πέμπτη κλείνει με την προδοσία του Ιούδα και την παράδοση του Χριστού στους στρατιώτες. Αυτό σηματοδοτεί την αρχή του μεγαλύτερου μυστηρίου της πίστεώς μας του Πάθους του Χριστού. Η ανείπωτη αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο αποκαλύπτεται πλήρως στη θυσία του Διδασκάλου της αγάπης, ο οποίος πρόκειται να ζήσει τον θάνατο για να δωρίσει την Ανάσταση για τη σωτηρία όλων των ανθρώπων.
Συνεχίζετε την Μεγάλη Παρασκευή
[1] Ματθ. 26:26
[2] Ματθ. 26:27-28
[3] Ιωάν. 13:14
[4] Ματθ. 26:50
[5] Ματθ. 26:39