Σημερινή εμπειρία σε εφημερεύον νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη,στα επείγοντα..¨Ωρα 9 και ήδη περιμένουν 40 άτομα και τα ασθενοφόρα φέρνουν ασθενείς σαν από την ταινία Αποκἀλυψη Τὠρα, Πλατούν και MASH για όσους το θυμούνται...Το χάος παντού,
οι φωνές και η οχλαγωγία , οι διαμαρτυρίες δεν έχουν σταματημό...Αρχική εντύπωση ότι θα ξεμπερδέψει κανείς σε μερικές ώρες σίγουρα.Πολλές σκέψεις μετά ταυτόχρονα , επειδή εργάστηκα για 12 χρόνια στην Αγγλία, και με χιλιάδες ώρες στα Επείγοντα.Και οι συγκρίσεις, δυστυχώς, αναπόφευκτες....
Κατ αρχήν , το 75% των ασθενών δεν έπρεπε να είναι καν εκεί.Τα προβλήματα τους και οι ενοχλήσεις τους αποτελούν προβλήματα πρωτοβάθμιας υγείας.Δεν είναι δυνατόν να έρχεται να εξεταστεί -και μάλιστα επιτακτικά - ασθενής με οσφυαλγία από 2ετίας, Κυριακάτικα, ή χτύπημα στο χέρι μετά από 10 μέρες ή συνάχι με βήχα χωρίς πυρετό....
Λόγω ελληνικού φιλότιμου και μόνο τους εξηγούν ότι θα τους δουν,αλλά πρέπει να περιμένουν.Σε άλλη χώρα θα είχαν σταλεί από εκεί που ήρθαν.Και οι φωνές σύννεφο...
Αυτή φυσικά και είναι η μία πλευρἀ.Η άλλη πλευρά είναι οι νοσοκόμες και οι γιατροί που μπορεί να έχουν όλη την καλή διάθεση , αλλά δεν είναι Θεοί, ούτε μηχανές.Δεν είναι δυνατόν να τους μιλούν σαν σκουπίδια -μερικοί, όχι όλοι οι ασθενείς και οι συνοδοί -και να μην καταλαβαίνουν.Τα νεύρα είναι τεντωμένα και είναι μόλις 10 το πρωί...
Αλγεινή εντύπωση όμως και προκλητική ταυτὀχρονα είναι το ύφος της υπαλλήλου που είναι στη γραμματεία υποδοχής , με την τυρόπιτα στο χέρι και τον καφέ, που έρχεται νωχελικά να βοηθήσει τον συνάδελφο που κάνει καταγραφή σε μια ουρά 20 ασθενών.Κι ας είναι τόσο νωρίς στην εφημερία...
Επίσης αλγεινή εντύπωση το ύφος νοσοκόμας που απευθύνεται στη σύζυγο ενός παππούλη, πάνω από 80,σε καροτσάκι , μη σεβόμενη τίποτα και κανέναν , μέσα στο διάδρομο , να φωνάζει ''καλά, εμένα περιμένετε να σας πω ότι πρέπει να δώσετε ούρα;;Να, μπείτε εδώ στον καμπινέ και βοηθήστε τον να κατουρήσει εδώ στο δοχείο και μετά ( δείχνει ένα...μικρότερο) να ρίξετε λίγο σε αυτό εδώ''...Προφανώς και δεν θέλει να λερώσει τα χεράκια της με το φρεσκοβαμμένο νύχι , κι ας έπρεπε να φοράει γάντια και να τσακιστεί και να το κάνει...
Κάποια στιγμή οι φωνές δυναμώνουν .Οι συνοδοί διαμαρτύρονται '' καλά, γιατί αργείτε τόσο πολύ;;'', όχι πάντα με κόσμια επίθετα.Τι να εξηγήσεις...Και τόσοο χαρτί.Χαρτί για τον ακτινολογικό έλεγχο, τα αιματολογικά, τα ούρα, μετά άλλο χαρτί για τα πορίσματα, άλλο για παραπεμπτικό παραπέρα ελέγχου κτλ κτλ.
Σκέφτομαι αρχικά ὀτι τουλάχιστον οι δύο υπάλληλοι στην γραμματεία έπρεπε να είναι πιο γρήγοροι.Χτυπώντας με το ένα δάχτυλο το πληκτρολόγιο στον υπολογιστή , μάλλον δεν κάνεις για αυτή τη δουλειά.Αν τους απειλήσεις , θα πάνε στο συνδικάτο να διαμαρτυρηθούν για...''άδικη δίωξη'' ή θα σε στολίσουν με καραβίσιες βρισιές...Το ίδιο για τις υπαλλήλους στη γραμματεία του ακτινολογικού..Ουδέν σχόλιον , γιατί θα κοκκινίσει από ντροπή η οθόνη του υπολογιστή μου.
Μετά σκέφτομαι ότι αν θέλεις ένα σωστό ΤΕΠ , θέλεις να κάνεις triage.Δηλαδή διαλογή.Δεν πά να έρθεις με ό,τι πρόβλημα, αν έρθει ένα επείγον , θα περιμένεις.Και δεν θα τολμήσεις να μιλήσεις.Ησυχία νεκροταφείου.Κιχ...
Και διαλογή σημαίνει τοποθετώ μια πολύ έμπειρη νοσοκόμα ή γιατρό που αφού πάρει ένα γρήγορο ιστορικό κι εκτιμήσει τον ασθενή, αυτό που αρχικά πρέπει να απαντηθεί είναι το εξής.Ο ασθενής μπορεί να περιμένει ή πρέπει να τον στείλω μέσα στους γιατρούς;;Και το δεύτερο, είναι κάτι που , τουλάχιστον από αυτό που φαίνεται αρχικά, θα χρειαστεί εισαγωγή;;;
Aν αυτό ΔΕΝ μπορεί να απαντηθεί από την αρχή, το παιχνίδι έχει χαθεί...Πρώτα όμως κάνεις εγγραφἠ και μετά εξετάζεσαι στη διαλογή, όχι ανάποδα...
Δεν είναι μόνο θέμα επομένως αριθμών του προσωπικού ή των χώρων ή των υποδομών.Χρειάζεται οργάνωση από την άφιξη του ασθενή , είτε όταν έρχεται μόνος του , είτε με το ασθενοφόρο.Φυσικά , ως Έλληνες , εμείς στήσαμε τα ΤΕΠ όταν αυτές οι δομές στο εξωτερικό είναι δεδομένες εδώ και 50 χρόνια, χωρίς να βοηθήσουμε -και να επιβάλλουμε- την πρωτοβάθμια υγεία.Και σε αυτό φταίνε οι πολιτικοί, αλλά και εμείς οι ίδιοι οι γιατροί , αλλά και οι ασθενείς ,για πολύ γνωστούς λόγους ο καθένας.Οι μεν πολιτικοί να φαίνονται ''φιλολαικοί'', οι μεν γιατροί να μη χάσουν από πελατεία, και οι ασθενείς να μπορούν να ''εξυπηρετηθούν'' και να βολεύονται, αρνούμενοι να περιμένουν ποτέ και να χρησιμοποιούν και το φακελάκι όπου χρειαστεί ή όπου τα δέχεται ο γιατρός....
Τελικά όμως , η γεύση που μένει είναι πικρή .Και είναι πικρή , γιατί έχει χαθεί -αν και προσωπικά χάνεις μόνο όταν κάτι το έχεις, κι εμείς δεν το είχαμε καλλιεργήσει ποτέ - η ΕΥΓΕΝΕΙΑ και ο ΣΕΒΑΣΜΟΣ στον άλλο.Και η σχέση αυτἠ εἰναι αμφίδρομη και αφορά τους πάντες, γιατρούς, ασθενείς, νοσηλευτές, γραμματείς και Φαρισαίους...
Αυτό που λέω πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι το απλό.Γιατρέ μου ,νοσηλεύτρια μου,θα φώναζες έτσι στη μάνα σου όπως φώναξες σε αυτή τη γριούλα που ήρθε;;;;Κι εσύ ασθενή που φωνάζεις, θα φώναζες έτσι στο γιο σου ή την κόρη σου ,που προσπαθεί να κρατήσει και να βάλει μια τάξη σε αυτό το χώρο που έρχεσαι ζητώντας βοήθεια;;;;;
Η ώρα πήγε σχεδόν 1 το μεσημέρι..Έφυγα με ανάμικτα συναισθήματα.Οι εικόνες απλά σου μένουν ανεξίτηλες.Και όσο η κρίση βαθαίνει, αυτά τα φαινόμενα θα εντείνονται.
Όταν λέμε επομένως ''να έχεις υγεία'' το εννοούμε.Και όσοι εργαζόμαστε στο χώρο της υγείας να σκεφτόμαστε δύο φορές τι θα πούμε και πώς θα το πούμε.Γιατί και μας βλέπουν αλλά και μας ακούνε.....
Νεοκλής Θεοδουλίδης
