Τοὺ ρουγάζ’ ἀ κι τὰ ρουγάζια

Μὶ λιέει ἡ θχειάκουμ’ ἡ Πανάϊου γιὰ τὰ ρουγάζια. Εἰχάμιρουγάζια στοὺ χουργιό, ὅπ’ εἶχι βαρκό, ὅπ’ κρατοῦσινιρὰ ὅλουν τοὺν χρόνου. Ρουγάζ’ μὶ τὄνουμα ἦτανπρουτοῦ ἀπ’ τςΚατιρίντς τοὺν λάκκου. Ἰρχοῦντας ἀπ’ τὰΣέρβγια τ’Διφτέρα μὶ τοὺ παζάρ’ ἰκεῖ σταματοῦσαν ὅλ’ οἱ παζαργιῶτ’, Μκρουβαλτνοί, Τρουβαλτνοί, Νιζισκιῶτ’, Λαζαργιῶτ’ κι Λουζιανιῶτ’. Ἔκαμναν ‘ντιλιφταία στάσ’. Ἡ πρώτ’ ἦταν στοὺ Μάτ’ μὶ τοὺ κρύου τοὺ νιρό, ἡ δεύτιρ’ σνἉγιαΤριάδα στςΚαλδάδις κι ἡ τρίτ’ στοὺΡουγάζ’. Ξικουράζουνταν κι ἔπιρναν μνιὰ ἀνάσαμπλάργια κι γουμάργια. Ἀλλὰ κι οἱ παζαργιῶτ’ ὅλοι. Ἔτρουγαν καμνιὰ χαψιὰ ψουμὶ παζαργιώτκου, καθάργιου ἀπ’ τοὺν φούρνου. Ἔβγαζαν κι τοὺν τυρουφάϊἢ τοὺ πνάκ’ μὶ τοὺ τυρὶ κι νταϊακώνουνταν ψίχα. Ὕστιραμὶ μνιὰ ἀνάσα κουφτὰ ἀπ’τοὺ παλιὸ τοὺ μουνουπάτ’ ἔφταναν στοὺ χουργιό.

Ὕστιρα ρουγάζια εἴχαμι ἀπάν’ στὰ Τσακνάθκα κι δίπλα ἀπ’ τοὺ μπγιάδ’, πέρα στοὺ Καλάμ’, στς Στινοῦρις κι σιακάτ’ σιακάτ’ ὡς στςΜάρους τοὺν βιρό. Εἴχαμι κι στςδγυὸ τςβιροὶ στοὺ Σταυρό πααίνουντας γιὰ τοὺΤρανόβαλτου. Ἀπ’ ‘νἄλλ’ τ’μιριὰ εἶχι ἡ Γούλας τὰγουρνουκούμασατ’.

Ἰκεῖ στοὺ Σταυρὸ πάηναν τὰ κουρίτσια ‘μΠρουτουμαϊὰκι μάζουναν ρουγάζια. Ἰπειδὴς λιγάει εὔκουλα τὰἔπλικαν μέσα στςκόσιςτα. Κι ἅμα εἶχαν κι τρανὲς κόσιςἀκόμα κι ἀκόμα καμάρουναν καλλίτιρα. Ἄλλις πάλι ἔβραζαν τὰ ρουγάζια στοὺ νιρὸ κι μὶτιαὐτόϊαςλούζουνταν. Τάχατις εἶχι καλὲς ἰδιότητις.

Ἰμεῖς τὰ πιδγιὰ πάλι καθὼς βουσκούσαμι τ’ἀρνιά, μάζουνάμι ρουγάζια κι τἄφκιανάμι σὰν καπέλα κώνικακι σνκουρφὴ τἄδινάμι μὶ ἕνα ρουγάζ’. Αὐτὰ ἔβγανανσνκουρφήτα σὰν λούδγια, γιὰ νὰ φκιάσν τέλους κι σπόρουν.

Ἀλλοῦ τὰ λέν’ ραγάζια, ἀλλὰ σὰ νὰ εἶνι διαφουριτικότιραἀπ’ τὰ θκάμας. Πχοιὸ πουλὺ εἶνι σὰν ψαθί. Τοὺ θκόμαςεἶνι κυλινδρικούλ’ ἀπ’ τ’ρίζατ’ ὡς ‘νκουρφήτ’. 

Τέλους τοὺ ὄνουματ’ στςγραμματζμέν’ εἶνι θρύον τὸκυλινδρικόν. Αὐτὸ τοὺ ὄνουματ’ μάλλουν τιργιάζ’ μὶ τοὺθκόμας.

Ἄει κυργιακὴ τ’ἄσουτ 16φλιβάρ’ 2025

ἀρνιμα